Θεσσαλονίκη, Η Αστρονομία στην αρχαία Αίγυπτο

Στο πλαίσιο του Διεθνούς Έτους Αστρονομίας το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας πραγματοποιεί εκδήλωση με θέμα "Η Αστρονομία στην αρχαία Αίγυπτο", την Πέμπτη 9 Απριλίου 2009, στις 19.30. Ομιλητής θα είναι ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και γνωστός από την παρουσία του στην εκπομπή της ΕΤ3 "Το Σύμπαν που αγάπησα", Στράτος Θεοδοσίου.

Μετά την ομιλία, που θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο, θα ακολουθήσει δωρεάν προβολή της ταινίας "Τα αστέρια των Φαραώ" στο Πλανητάριο του Κέντρου. Στην ταινία αυτή μπορεί κανείς να θαυμάσει, μεταξύ άλλων, εντυπωσιακές ψηφιακές αναπαραστάσεις των πυραμίδων και των ναών της Αιγύπτου και να περιηγηθεί στον εσωτερικό τους.

Περίληψη ομιλίας

Στην κοιλάδα του Νείλου άνθισε ένας σπουδαίος πολιτισμός, ο αιγυπτιακός. H κοσμογονία των αρχαίων Αιγυπτίων θεωρεί ότι επικεφαλής των θεών ήταν ο Τέμσυ-Ρα, ο θεός Ήλιος, ως πηγή της ζωής. Από αυτόν γεννήθηκαν ο Σου, ο θεός του αέρα, και η Τνεφούτ, θεά της δροσιάς ή της βροχής, που στη συνέχεια γέννησαν τον Γκεμπ, θεό της γης και τη Νουτ, θεά του ουρανού. Ειδικά για τους Αιγυπτίους υπήρχαν φυσικά φαινόμενα που επηρέαζαν έντονα την αγροτική ζωή, τη σπορά, τη βλάστηση και τη συγκομιδή. Το σπουδαιότερο από αυτά ήταν η περιοδική ανύψωση και τη πτώση της στάθμης των υδάτων του Νείλου, που αποτελούσε σχεδόν τη μοναδική πηγή άρδευσης των γεωργικών καλλιεργειών. Ο Νείλος έχει τον πιο κανονικό ετήσιο κύκλο ροής από όλους τους άλλους ποταμούς του κόσμου. Η προσεκτική παρατήρηση της ροής του οδήγησε τους αρχαίους ιερείς-αστρονόμους στο συμπέρασμα ότι τα φαινόμενα αυτά είχαν κάποια σχέση με τις κινήσεις κάποιων ουρανίων σωμάτων, κυρίως του φωτοδότη Ήλιου και του λαμπρότερου αστέρα του ουρανού, του Σείριου, που οι αρχαίοι Αιγύπτιοι τον ονόμαζαν Σοπτίτ από τη θεότητα την οποία προσωποποιούσε ο Σείριος στο αρχαίο αιγυπτιακό πάνθεο. Το σπουδαιότερο ωστόσο επίτευγμα της αιγυπτιακής αστρονομίας ήταν το ηλιακό ημερολόγιό της, η βάση όλων των ηλιακών ημερολογίων που χρησιμοποιούμε σήμερα.